Tô Đông Pha, nhà thơ và học giả vĩ đại đời Tống, từng kiêu hãnh viết những dòng sau:
“Khể thủ thiên trung thiên
Hào quang chiếu đại thiên
Bát phong xuy bất động
Đoan tọa tử kim liên.”
Tức:
“Đảnh lễ Bậc Giác ngộ
(thiên trung thiên tức là Phật, Bậc Giác ngộ)
Hào quang chiếu vũ trụ
Tám gió thổi chẳng động
Ngồi vững tòa sen vàng.”
Bài thơ mô tả sự cao quý của Đấng Giác Ngộ. Ông gửi bài thơ này cho một người bạn quý, một thiền sư ở bên kia sông, ngụ ý thành quả tâm linh của mình có thể sánh với Đấng Giác ngộ. Sau khi đọc xong, bạn ông chỉ phê vào hai chữ “ợ hơi”. Tô Đông Pha sau khi xem lời nhận xét của bạn thì đùng đùng nổi giận, hối hả chạy qua sông để làm rõ chuyện với bạn mình. Ông đến nơi thì thấy cửa đóng, trên đó viết mấy dòng:
“Tám gió thổi không động mà chỉ một cái ‘ợ hơi’ thôi đã bay sang sông rồi.”
Tám ngọn gió đời gồm: được, mất, khen, chê, sướng, khổ, danh và vô danh. Thường thì chúng ta bị dao động bởi tám ngọn gió đời này. Không kiểm soát được cái tôi, làm sao có thể trở nên điềm tĩnh và thản nhiên?
Thông thường, chúng ta quyến luyến với những điều khiến ta hài lòng và ghét bỏ những điều làm ta khó chịu. Nếu không như vậy, ta sẽ bị cho là lãnh đạm. Những suy nghĩ không ngừng trỗi dậy và lặn mất, không lúc nào yên.
Để chứng minh, chỉ cần quan sát hơi thở của một người khi họ hít vào và thở ra để xem người đó có thể bình tĩnh được không.
Xem thêm Phương pháp Tự học Thiền: https://kimtuthap.org/tuhocthien-html/
Thở đơn giản là dòng không khí đi ra và đi vào hai lỗ mũi. Nếu quan sát hơi thở, ta sẽ nhận thấy rằng tâm trí ta luôn dao động bởi nỗi lo lắng nọ kia, hay bởi sự bất mãn về việc này việc nọ.
Sự căng thẳng thần kinh này là gánh nặng to lớn đối với cơ thể, làm kiệt quệ sức lực. Nếu kiểm soát được suy nghĩ của mình, chúng ta có thể cải thiện đáng kể sức khỏe, về thể chất cũng như tinh thần và cả cuộc sống. Tất cả những gì ta cần làm chính là bắt đầu từ một suy nghĩ. Nếu suy nghĩ thay đổi, dĩ nhiên, hành vi được thay đổi và cuộc sống của chúng ta được cải thiện.
Thuần dưỡng tâm trí giống như thuần phục một chú ngựa hoang. Ta phải nhẫn nại và kiên tâm. Quan trọng là không được thúc bách nó, ngược lại tâm trí có thể nổi loạn.
Do mối liên kết mật thiết giữa cơ thể và tâm trí, thư giãn cơ thể sẽ giúp thư giãn tâm trí. Ngồi trên ghế, lưng ngả nhẹ về phía trước. Bàn chân phải xếp bằng lên bàn chân trái ở mắt cá.
Hai lòng bàn tay đặt lên đùi. Quan sát hơi thở đi vào và đi ra.
Nếu các ý nghĩ ập đến, hãy để chúng đến rồi đi. Lúc bắt đầu, thiền như vậy trong 10 phút. Những lúc khác trong ngày, bạn cũng có thể nhắc mình để ý đến hơi thở.
Hoạt động của bộ não được kết nối với việc thở. Khi ta thư giãn, sóng não chậm hơn khi ta nói. Hơi thở cũng chậm hơn.
Nguồn: “The Pursuit of Life”. Chiu-Nan Lai (Lôi Cửu Nam)
Người Dịch: Trương Đức Hiệp, Hồ Xuân Hương, Việt Khôi, Ngọc Trúc